استفاده از محافظ جان تا حد زیادی خطرات کار با برق را کاهش داده است. در واقع، این وسیله به عنوان یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی در تاسیسات برقی شناخته می‌شود و نقش حیاتی در جلوگیری از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی ناشی از اتصالات برق دارد.
بر اساس آمار و بررسی‌ها، استفاده از محافظ جان جان افراد زیادی را نجات داده و از بروز بسیاری از حوادث ناگوار جلوگیری کرده است.
مزایای استفاده از محافظ جان:
- جلوگیری از برق‌گرفتگی: محافظ جان با تشخیص نشتی جریان برق، مدار را به سرعت قطع می‌کند و از عبور جریان برق از بدن فرد و ایجاد برق‌گرفتگی جلوگیری می‌کند.
- کاهش خطر آتش‌سوزی: اتصالات برق می‌توانند منجر به جرقه‌زنی و آتش‌سوزی شوند. محافظ جان با قطع جریان در هنگام نشتی، از ایجاد جرقه و آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.
- محافظت از لوازم برقی: نوسانات ولتاژ و اتصالات برق می‌توانند به لوازم برقی آسیب برسانند. محافظ جان با قطع جریان در هنگام بروز مشکل، از لوازم برقی محافظت می‌کند.
- ایجاد آرامش خاطر: استفاده از محافظ جان به شما آرامش خاطر می‌دهد که در صورت بروز مشکل در سیستم برق، از شما و عزیزانتان محافظت می‌شود.
نحوه عملکرد محافظ جان:
محافظ جان از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- ترانسفورماتور جریان تفاضلی: این ترانسفورماتور جریان سیم‌های فاز و نول را رصد می‌کند و در حالت عادی، هیچ جریانی از سیم نول عبور نمی‌کند.
- رله مغناطیسی: این رله در صورتی که جریانی از سیم نول عبور کند (نشتی جریان) فعال می‌شود و مدار را قطع می‌کند.
موارد استفاده از محافظ جان:
- منزل مسکونی: استفاده از محافظ جان در تمام خانه‌ها الزامی است، به خصوص در مکان‌هایی مانند حمام، آشپزخانه و اتاق خواب که رطوبت بیشتر است و خطر برق‌گرفتگی افزایش می‌یابد.
- محیط‌های اداری و تجاری: در ادارات، مغازه‌ها و سایر مکان‌های تجاری نیز استفاده از محافظ جان ضروری است.
- کارگاه‌های صنعتی: در کارگاه‌های صنعتی که با برق و دستگاه‌های برقی سر و کار دارند، استفاده از محافظ جان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
نکات مهم در هنگام استفاده از محافظ جان:
- محافظ جان را به طور صحیح نصب کنید: نصب محافظ جان باید توسط برقکار مجاز انجام شود.
- محافظ جان را به طور مرتب تست کنید: باید به طور دوره‌ای (حداقل هر ماه یکبار) محافظ جان را با استفاده از دکمه تست، از نظر عملکرد صحیح بررسی کنید.
- از محافظ جان مناسب استفاده کنید: محافظ جان را با توجه به آمپر مدار خود انتخاب کنید.
- محافظ جان را در مکان خشک و دور از رطوبت نصب کنید: رطوبت میتواند به محافظ جان آسیب برساند.
تاریخچه استفاده از محافظ جان به چه زمانی برمیگردد؟
استفاده از محافظ جان (RCCB) به عنوان یک وسیله ایمنی در تاسیسات برقی، سابقه‌ای نسبتاً جدید دارد.
آغاز به کار:
- دهه 1960: ایده اولیه محافظ جان در دهه 1960 میلادی مطرح شد، اما در آن زمان به دلیل پیچیدگی و هزینه بالا، به طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گرفت.
- دهه 1980: با پیشرفت تکنولوژی و کاهش قیمت، استفاده از محافظ جان در برخی از کشورها مانند آلمان و اتریش آغاز شد.
گسترش استفاده:
- دهه 1990: در دهه 1990، استفاده از محافظ جان به تدریج در سایر کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای دیگر مانند ژاپن و استرالیا رواج پیدا کرد.
- دهه 2000: در قرن 21، با افزایش آگاهی از اهمیت ایمنی برق و تصویب قوانین سختگیرانه تر در زمینه سیم کشی برق، استفاده از محافظ جان در بسیاری از کشورها به امری اجباری تبدیل شد.
ایران:
- دهه 1380: در ایران، استفاده از محافظ جان در اواخر دهه 1380 و اوایل دهه 1390 به تدریج در دستور کار قرار گرفت.
- دهه 1390: در حال حاضر، استفاده از محافظ جان در ساختمان‌های جدید در ایران الزامی است و در بسیاری از ساختمان‌های قدیمی نیز از این وسیله استفاده می‌شود.
نقش استانداردها:
- IEC 60755: استاندارد بین المللی IEC 60755 مبنای طراحی و ساخت محافظ جان ها در سراسر جهان است.
- استاندارد ملی ایران: در ایران نیز استاندارد ملی ایران به شماره 15154 برای محافظ جان ها وجود دارد که بر اساس استاندارد IEC 60755 تدوین شده است
حذف
